Tìm hiểu u thần kinh nội tiết

U thần kinh nội tiết là một cái tên khá lạ, nhiều người chưa bao giờ nghe tới. Đây là một vấn đề tương đối phức tạp, và bài viết dưới đây sẽ giúp có những cái nhìn tổng quan nhất về u thần kinh nội tiết.

U thần kinh nội tiết là gì?

U thần kinh nội tiết (neuroendocrine tumor – NET) bắt nguồn từ những tế bào chuyên biệt của hệ thần kinh nội tiết của cơ thể. Những tế bào này mang đặc điểm của cả những tế bào chế tiết nội tiết tố, lẫn những tế bào thần kinh. Tế bào thần kinh nội tiết được tìm thấy ở khắp các cơ quan trong cơ thể, giữ vai trò giúp kiểm soát nhiều hoạt động của cơ thể qua việc tiếp nhận tín hiệu từ hệ thần kinh và đáp ứng lại các tín hiệu đó bằng cách sản xuất và giải phóng nội tiết tố. Nội tiết tố là những chất hóa học được vận chuyển theo dòng máu để nhằm đạt những tác động nhất định lên hoạt động của các tế bào hoặc cơ quan trong cơ thể.

Các tế bào thần kinh nội tiết vì một lý do nào đó bị thay đổi và không còn phát triển, hoạt động như bình thường nữa. Những thay đổi này khiến các tế bào nhân lên quá mức, tạo thành khối bất thường là khối u

Tất cả các u thần kinh nội tiết đều được nhận định là mang tính chất ác tính (ung thư). Đa số các loại u h nội tiết đều mất nhiều năm để phát triển, và to lên khá chậm. Tuy nhiên một số loại lại có diễn tiến rất nhanh. Có loại u nội tiết sản xuất nhiều hormone (U thần kinh nội tiết chức năng), loại khác thì không sản xuất hormone hoặc sản xuất không đủ gây triệu chứng (U thần kinh nội tiết không chức năng)

Thống kê về u thần kinh nội tiết

Mỗi năm tại Hoa Kỳ có hơn 12000 người được chẩn đoán mắc u thần kinh nội tiết. Số người được chẩn đoán mắc mới mỗi năm tăng hơn 5%, chủ yếu là do sự tiến bộ trong chẩn đoán u  nội tiết (phát hiện được các ca bệnh mà trước đây sẽ không chẩn đoán được), bao gồm cả sự phát triển của các phương pháp chẩn đoán hình ảnh và nội soi, và sự tăng lên về nhận thức đối với u  nội tiết.

U thần kinh nội tiết hiếm gặp và có thể xuất hiện ở bất cứ nơi nào trong cơ thể, hầu hết ở phổi, ruột thừa, ruột non, trực tràng và tụy

Tiên lượng đối với u thần kinh nội tiết phụ thuộc rất nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm loại u nội tiết mắc phải, vị trí của khối u, u có sản xuất nhiều hormone hay không, mức độ tiến triển của u và lan sang các bộ phận khác của cơ thể, khả năng loại bỏ khối u bằng phẫu thuật, và nhiều yếu tố khác.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của u thần kinh nội tiết

Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh lý này vẫn chưa được biết rõ. Các nhà nghiên cứu chỉ biết tế bào ung thư bắt nguồn từ tế bào thần kinh nội tiết – những tế bào vừa mang đặc tính của tế bào thần kinh vừa có thể sản xuất hormone. Các tế bào này hiện diện khắp cơ thể.

Khối u hình thành khi các tế bào thần kinh nội tiết có những đột biến xảy ra trong ADN của chúng. Những thay đổi khác thường trong ADN này làm cho tế bào nhân lên nhanh chóng và tạo thành một khối u.

Một số u thần kinh nội tiết phát triển rất chậm trong khi nhiều loại khác tiến triển và xâm lấn, phá hủy các mô bình thường hoặc lây lan (di căn) đến các bộ phận khác trong cơ thể.

Các yếu tố ảnh hưởng đến u thần kinh nội tiết

• Tiền sử gia đình có người mắc ung thư: nhiều nghiên cứu đã chỉ ra tiền sử gia đình có người mắc bất kì loại ung thư nào (đặc biệt là những người có quan hệ huyết thống trực tiếp như cha mẹ, anh chị em ruột, con cái) cũng đều làm gia tăng nguy cơ xuất hiện u thần kinh nội tiết, tuy nhiên hiện vẫn chưa rõ việc gia tăng nguy cơ này là do các yếu tố về gen hay do lối sống tương tự nhau của các thành viên trong gia đình gây ra.
• Chủng tộc: thông thường u nội tiết thường gặp ở người da trắng hơn người da đen, và yếu tố chủng tộc đã được xác định là một yếu tố nguy cơ.
• Giới tính: u nội tiết hơi phổ biến hơn ở nữ giới so với nam giới, nhưng hiện vẫn chưa rõ lý do tại sao.

• Tuổi: u thần kinh nội tiết có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào, tuy nhiên trẻ em hiếm khi xuất hiện. Độ tuổi thường gặp đối với u thần kinh nội tiết là từ 60 tuổi trở lên.
• Các yếu tố bệnh lý khác: một số bệnh lý nhất định có thể làm gia tăng nguy cơ xuất hiện một số loại u thần kinh nội tiết nhất định, chẳng hạn như những người mắc bệnh lý làm tổn thương dạ dày và gây giảm tiết acid đối mặt với nguy cơ cao hơn xuất hiện u nội tiết ở dạ dày.
• Môi trường và chế độ ăn: hiện chưa có mối liên hệ nào giữa môi trường và chế độ dinh dưỡng, thức ăn với việc gia tăng nguy cơ xuất hiện u thần kinh nội tiết được biết tới.

Những dấu hiệu và triệu chứng u thần kinh nội tiết

Các khối u nội tiết không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng để nhận biết ở thời gian đầu. Các triệu chứng mà bạn gặp phải còn tùy thuộc vào vị trí của khối u và tình trạng hormone dư thừa quá mức có xảy ra hay không.

Nói chung, các dấu hiệu và triệu chứng bạn có thể có bao gồm:

• Đau do khối u phát triển
• Cảm nhận thấy có khối u xuất hiện ở dưới da
• Có cảm giác mệt mỏi bất thường
• Sụt cân không mong muốn

Các khối u chức năng, tức là khiến cho hormone được sản xuất quá mức, có thể dẫn đến các triệu chứng như sau:

• Đỏ da
• Tiêu chảy
• Đi tiểu thường xuyên
• Cảm thấy khát nước liên tục
• Chóng mặt
• Run rẩy
• Phát ban da

Chẩn đoán u thần kinh nội tiết?

Các xét nghiệm và kỹ thuật y tế mà bạn cần làm để giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh lý này sẽ phụ thuộc vào vị trí của khối u. Nhìn chung, bạn thường được trải qua các quy trình như:

• Khám sức khỏe. Bác sĩ sẽ kiểm tra toàn bộ cơ thể để có thêm thông tin về dấu hiệu và triệu chứng mà bạn gặp phải. Họ có thể cảm thấy hạch bạch huyết bị sưng hoặc tìm kiếm những dấu hiệu của một khối u đang tăng sản xuất hormone.
• Các xét nghiệm xác định nồng độ hormone. Xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm nước tiểu sẽ giúp xác định nồng độ hormone trong máu và cho biết chúng có đang dư thừa quá mức do khối u gây ra hay không.
• Xét nghiệm hình ảnh. Bạn có thể được yêu cầu làm một vài xét nghiệm hình ảnh như siêu âm, chụp CT, MRI để ghi nhận hình ảnh của khối u. Đối với u  nội tiết, đôi khi hình ảnh của khối u được ghi nhận bằng cách chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) cùng chất đánh dấu phóng xạ được tiêm vào tĩnh mạch.
• Sinh thiết. Bác sĩ sẽ lấy một mẫu tế bào từ vị trí cần được nghiên cứu thêm để đưa vào phòng thí nghiệm quan sát. Để làm được điều đó, họ sẽ dùng một ống dài, mỏng với đầu có gắn thiết bị chiếu sáng và ghi hình (camera) vào phổi (nội soi phế quản), thực quản (nội soi thực quản) hay trực tràng (nội soi đại trực tràng), tùy trường hợp. Đôi khi, để lấy được mẫu tế bào làm sinh thiết thì người bệnh cần phải trải qua phẫu thuật.

Nếu u nội tiết có nguy cơ di căn sang các bộ phận khác trên cơ thể, bạn sẽ cần thực hiện thêm vài xét nghiệm bổ sung để giúp bác sĩ đánh giá mức độ nghiêm trọng.

Những phương pháp điều trị u nội tiết

Như đã đề cập ở trên, phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại khối u, vị trí, các triệu chứng gặp phải… Nhìn chung, các lựa chọn trong điều trị u thần kinh nội tiết thường là:

• Phẫu thuật.Phẫu thuật được tiến hành để loại bỏ khối u ra khỏi cơ thể. Khi có thể, bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ toàn bộ khối u và một ít mô khỏe mạnh xung quanh nó. Trường hợp không thể cắt bỏ hoàn toàn khối u, bác sĩ sẽ cố gắng tách các tế bào khối u ra nhiều nhất có thể.
• Hóa trị.Phương pháp này sẽ sử dụng thuốc có tác dụng mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư. Thuốc được đưa vào cơ thể qua đường tĩnh mạch cánh tay hoặc theo đường uống ở dạng thuốc viên. Bác sĩ thường đề nghị tiến hành hóa trị nếu khối u có nguy cơ tái phát sau khi phẫu thuật. Lựa chọn này cũng được chỉ định cho trường hợp u tiến triển mà không thể phẫu thuật cắt bỏ.
• Liệu pháp điều trị trúng đích. Các thuốc này sẽ tập trung vào các điểm bất thường chỉ có trong các tế bào khối và ngăn chặn các đặc điểm đó. Từ đó, chỉ có tế bào khối u bị tiêu diệt. Điều trị bằng thuốc nhắm trúng đích thường được kết hợp với hóa trị liệu cho khối u đã tiến triển (hay di căn).
• Điều trị phóng xạ thụ thể peptide (PRRT).PRRT kết hợp một loại thuốc nhắm vào chính tế bào ung thư với một lượng nhỏ chất phóng xạ. Do đó, các bức xạ tiếp cận trực tiếp đến tế bào ung thư. Phương pháp này cũng áp dụng cho trường hợp khối u di căn.
• Thuốc kiểm soát hormone dư thừa.Nếu u thần kinh nội tiết gây tăng sản xuất hormone, bác sĩ sẽ chỉ định cho bạn một số thuốc để kiểm soát các dấu hiệu và triệu chứng do tình trạng dư thừa hormone gây ra.
• Xạ trị.Xạ trị sử dụng tia sáng mang năng lượng cao, chẳng hạn như tia X và proton, để tiêu diệt tế bào ung thư. Một số loại u thần kinh nội tiết đáp ứng tốt với phương pháp này nên bác sĩ sẽ đề nghị bạn thử nếu không thể phẫu thuật.

Xem thêm

Ngoài ra nên bổ sung thêm những thực phẩm chức năng như thuốc fucoidan hay xáo tam phân Khánh Hòa là một loại dược liệu nổi tiếng với tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh gan đặc biệt hiệu quả. Đặc biệt là các loại ung thư dưới đây:

• Ung thư gan (Hep-G2) (mạnh nhất)
• Ung thư đại tràng (HTC116)
• Ung thư vú (MDA MB231)
• Ung thư buồng trứng (OVCAR-8)
• Ung thư cổ tử cung Hela

Giá sản phẩm xáo tam phân Khánh Hòa (đã phơi khô):

Giá: 900.000 VND/kg

Giá: 800.000 VND/kg

Liên hệ:

Địa Chỉ: 428 Điện Biên Phủ, Phường 11, Quận 10, Tp HCM

Hotline: 0923 010 989 – Ms. Phương